ΕΚΤΑΚΤΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ - Δημοψήφισμα 5ης Ιουλίου 2015

ΕΚΤΑΚΤΟ  ΕΚΛΟΓΙΚΟ - Δημοψήφισμα 5ης Ιουλίου 2015

(ΦΕΚ…….)

ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ

Κατεπείγουσα ρύθμιση για την οργάνωση της διαδικασίας διεξαγωγής

του δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου του 2015.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Έχοντας υπόψη:

1. Την παράγραφο 1 του άρθρου 44 του Συντάγματος.

2. Την έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης να ρυθμισθεί η διαδικασία διεξαγωγής δημοψηφίσματος την 5/07/2015, σε ιδιαίτερα σύντομες χρονικές προθεσμίες, ώστε να τοποθετηθεί ο ελληνικός λαός επί του εθνικού θέματος χωρίς να παρατείνεται η πολιτική αβεβαιότητα, προς βλάβη της εθνικής οικονομίας.

3. Τη σχετική πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Ρυθμίσεις της διαδικασίας δημοψηφίσματος της 5ης Ιουλίου 2015

1. Κατά το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου η διαδικασία πραγματοποιείται αυτοδικαίως στα ίδια εκλογικά τμήματα, με εξαίρεση τα ειδικά εκλογικά τμήματα ετεροδημοτών, με τις ίδιες εφορευτικές επιτροπές και με τους αντιπροσώπους της δικαστικής αρχής και αναπληρωτές αυτών, που διεξήχθησαν και οι εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015. Για το διορισμό και την ενημέρωση των διοριζόμενων, δεν απαιτείται εκ νέου έκδοση ή επίδοση απόφασης.

2. Ειδικά για το δημοψήφισμα αυτό, οι προβλεπόμενες στην κείμενη νομοθεσία προθεσμίες συντέμνονται ως ακολούθως :

αα) η προθεσμία της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του νόμου 4023/2011 (Α’ 220) σε μία (1) ημέρα,

ββ) η προθεσμία της παραγράφου 3 του άρθρου 14 του νόμου 4023/2011 σε μία (1) ημέρα,

γγ) οι προθεσμίες της παραγράφου 5 του άρθρου 27 του Π.Δ. 26/2012 (Α’ 57) σε μία (1) ημέρα για τη διαβίβαση των προβλεπόμενων καταστάσεων στον Πρόεδρο Πρωτοδικών και σε μία (1) ημέρα για την έκθεση των καταστάσεων στο κατάστημα του Πρωτοδικείου και την άσκηση της προβλεπόμενης ένστασης,

δδ) η προθεσμία της παραγράφου 2 του άρθρου 55 του Π.Δ. 26/2012 σε τρεις (3) ημέρες,

εε) η προθεσμία της παραγράφου 4 του άρθρου 55 του Π.Δ. 26/2012 σε δύο (2) ημέρες,

στστ) η προθεσμία του άρθρου 56 του Π.Δ. 26/2012 σε μία (1) ημέρα και

ζζ) οι ανωτέρω προθεσμίες και κάθε άλλη προβλεπόμενη στο νόμο 4023/2011 ή στο Π.Δ. 26/2012, μπορεί να συντέμνεται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με όμοια απόφαση ορίζονται οι διαστάσεις του ψηφοδελτίου και κάθε άλλη λεπτομέρεια της διαδικασίας διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης.

β) i. Οι δαπάνες της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και των Ο.Τ.Α. α’ και β’ βαθμού, για προμήθειες και υπηρεσίες που απαιτούνται για την ομαλή διεξαγωγή του δημοψηφίσματος λογίζονται ως εκλογικές και εκτελούνται κατά παρέκκλιση των κείμενων διατάξεων.

ii. Κατά παρέκκλιση των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 100 του ν. 4270/2014, επιτρέπεται η έκδοση χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, για την αντιμετώπιση των εξόδων αποζημίωσης, καθώς και οδοιπορικών εξόδων των διοριζόμενων εφόρων αντιπροσώπων της δικαστικής αρχής και των αναπληρωτών τους, των αντιπροσώπων της δικαστικής αρχής και των αναπληρωτών αυτών, στις περιπτώσεις που η αποζημίωση προκαταβάλλεται, στο όνομα της Τράπεζας Πειραιώς Α.Ε., ως α’ υπολόγου.

γ) i. Χρηματοδοτήσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) για την καταβολή εκλογικής αποζημίωσης σε υπαλλήλους τους δεν συμψηφίζονται με οφειλές των φορέων αυτών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία και τα νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, από οποιαδήποτε αιτία και είναι ακατάσχετες εις χείρας τρίτων.

ii. Η ρύθμιση του ανωτέρω εδαφίου ισχύει για χρηματοδοτήσεις που καταβάλλονται σε Ο.Τ.Α. από την 14η Απριλίου 2015, ανεξάρτητα από το χρόνο γένεσης της αξίωσης των υπαλλήλων τους για καταβολή της προβλεπόμενης εκλογικής αποζημίωσης.

3. Η παράγραφος 4 του άρθρου 10 του ν. 4023/2011 αντικαθίσταται ως εξής :

«4. α) Κάθε πολιτικό κόμμα, ένωση προσώπων, επιστημονική, επαγγελματική ή συνδικαλιστική οργάνωση και κάθε άλλη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών που μετέχει, κατά δήλωσή της σύμφωνα με την παράγραφο 2 του παρόντος, σε «Επιτροπή Υποστήριξης» έχει δικαίωμα να ορίζει έναν εκπρόσωπο της και τον αναπληρωτή του σε κάθε εκλογικό τμήμα.»

4. Η μη συγκρότηση Επιτροπών Υποστήριξης σε καμιά περίπτωση δεν επιδρά στο κύρος του δημοψηφίσματος.

Άρθρο 2

Θέματα δημοσκοπήσεων

Στο άρθρο 7 του ν. 3603/2007 (Α’ 188) όπως ισχύει, προστίθενται εδάφια ως εξής :

«ε. Μία (1) ημέρα πριν από τη διενέργεια του δημοψηφίσματος και έως τη 19η ώρα της ημέρας της ψηφοφορίας, απαγορεύεται η δημοσιοποίηση δημοσκοπήσεων για την πρόθεση ψήφου των εκλογέων και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο μετάδοση αποτελεσμάτων των δημοσκοπήσεων, καθώς και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο μετάδοση και αναμετάδοσή τους από τα μέσα ενημέρωσης, με οποιονδήποτε τρόπο και αν διανέμονται ή εκπέμπουν.

στ. Με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου, μία (1) ημέρα πριν από τη διενέργεια του δημοψηφίσματος και μέχρι τη 19η ώρα της ημέρας της ψηφοφορίας, απαγορεύεται στους δημόσιους και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης, στους φορείς παροχής συνδρομητικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών, σε κάθε είδους εφημερίδα και περιοδικό, καθώς και στα πολιτικά κόμματα και στους μετέχοντες στις Επιτροπές Υποστήριξης του ν. 4023/2011 (Α’ 220), η καθ’ οιονδήποτε τρόπο δημοσιοποίηση ή μετάδοση ή αναμετάδοση οποιασδήποτε έρευνας γνώμης, με οποιονδήποτε τρόπο και αν διενεργείται, σχετικά με τις πολιτικές τάσεις, απόψεις και προτιμήσεις της κοινής γνώμης, για πολιτικά κόμματα, πολιτικές θέσεις και πρόσωπα ή άλλα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα.»

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Τι προβλέπει η νομοθεσία για τη διενέργεια δημοψηφισμάτων

Μετά την υπερψήφιση από τη Βουλή της πρότασης για δημοψήφισμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέλαβε την απόφαση της Ολομέλειας από την πρόεδρο της Βουλής. Το δημοψήφισμα θα διενεργηθεί με βάση τον νόμο 4023/2011 «Διεύρυνση της άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας με τη διενέργεια δημοψηφίσματος» του υπουργείου Εσωτερικών και είναι ερμηνευτικός της παραγράφου 2 του άρθρου 44 του Συντάγματος.

Ειδικότερα, το δημοψήφισμα προκηρύσσεται με Προεδρικό Διάταγμα, και διεξάγεται για δύο λόγους:

α) για κρίσιμο εθνικό θέμα το οποίο προσυπογράφεται από το Υπουργικό Συμβούλιο και

β) για ψηφισμένο νομοσχέδιο, που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, από τον Πρόεδρο της Βουλής.

Ο ψηφοφόρος καλείται να εκφράσει την προτίμηση του στο ερώτημα ή στα ερωτήματα που καθορίζονται στην απόφαση της Ολομέλειας της Βουλής, με την οποία γίνεται δεκτή η πρόταση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος.

Στο δημοψήφισμα ψηφίζουν οι Έλληνες και οι Ελληνίδες που είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας βρίσκονται εντός των ορίων της Επικράτειας.

Στο δημόσιο διάλογο, επί του ερωτήματος ή των ερωτημάτων που τίθενται στην ψηφοφορία, και, εν γένει, στη διενέργεια του δημοψηφίσματος συμμετέχουν πολιτικά κόμματα, ανεξαρτήτως της εκπροσώπησης τους στη Βουλή ή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώσεις προσώπων, επιστημονικές, επαγγελματικές ή συνδικαλιστικές οργανώσεις και κάθε άλλη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών.

Τα έσοδα και οι δαπάνες έως τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας θεωρούνται εκλογικές, αλλά σε όσους συμμετέχουν στη διενέργεια δημοψηφίσματος δεν διατίθεται κρατική χρηματοδότηση.

Ο νόμος θέτει περιορισμούς στη χρηματοδότηση και κάθε άλλου είδους παροχές ή διευκολύνσεις σε όσους συμμετέχουν στη διενέργεια δημοψηφίσματος, ενώ η χρηματοδότηση από το ίδιο φυσικό πρόσωπο δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει το ποσό των 5.000 ευρώ.

Επιβάλλεται, επίσης, όριο δαπανών για τη συμμετοχή στη διενέργεια δημοψηφίσματος. Ειδικότερα, οι δαπάνες των πολιτικών κομμάτων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 30% της χρηματοδότησης που διατέθηκε στις τελευταίες γενικές βουλευτικές εκλογές. Οι δαπάνες ενώσεων προσώπων, επιστημονικών, επαγγελματικών ή συνδικαλιστικών οργανώσεων και κάθε άλλης οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 50% του ποσού που αποτελεί όριο δαπανών για τα πολιτικά κόμματα.

Δημόσια προβολή

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του εν λόγω νόμου, κατά τη διάρκεια της περιόδου από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος, με το οποίο προκηρύσσεται η διενέργεια δημοψηφίσματος, έως και την Παρασκευή πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας, οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι τηλεοπτικοί σταθμοί ελεύθερης λήψης, καθώς επίσης οι φορείς παροχής συνδρομητικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών κάθε μορφής υποχρεούνται να μεταδίδουν μηνύματα όσων συμμετέχουν στο δημοψήφισμα.

Ο χρόνος που διατίθεται κατανέμεται ισομερώς μεταξύ εκείνων που τάσσονται υπέρ καθεμιάς από τις προσφερόμενες απαντήσεις στο ερώτημα ή στα ερωτήματα. Η μετάδοση των μηνυμάτων και η παρουσίαση της δραστηριότητας διενεργείται δωρεάν και απαλλάσσεται από κάθε τέλος.

Με κριτήριο τη θέση τους στο ερώτημα ή στα ερωτήματα που τίθενται στην κρίση των ψηφοφόρων, τα πολιτικά κόμματα, οι ενώσεις προσώπων, οι επιστημονικές, οι επαγγελματικές ή οι συνδικαλιστικές οργανώσεις και κάθε άλλη οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών συμμετέχουν στην αντίστοιχη «Επιτροπή Υποστήριξης».

Για την απόφασή τους ενημερώνεται με την υποβολή σχετικής δήλωσης ο υπουργός Εσωτερικών εντός τριών ημερών από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος, με το οποίο προκηρύσσεται η διενέργεια δημοψηφίσματος.

Το άρθρο 11 προβλέπει ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου από τη δημοσίευση του προεδρικού διατάγματος με το οποίο προκηρύσσεται η διενέργεια δημοψηφίσματος, έως και την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, απαγορεύεται σε όσους συμμετέχουν σε αυτό:

α) η ανάρτηση ή η επικόλληση σε εξωτερικούς δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους και σε αυτοκινούμενα μέσα αεροπανώ, πανώ, αφισών, γιγαντοαφισών και κάθε άλλου είδους υλικού προβολής, εκτός των χώρων της παραγράφου 5 του άρθρου 9, καθώς επίσης η αναγραφή συνθημάτων, και

β) η μετάδοση μηνυμάτων από δημόσιους και ιδιωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, τηλεοπτικούς σταθμούς ελεύθερης λήψης, καθώς επίσης από φορείς παροχής συνδρομητικών και τηλεοπτικών υπηρεσιών.

Ψηφοφορία

Το αποτέλεσμα δημοψηφίσματος για κρίσιμο εθνικό θέμα είναι δεσμευτικό, όταν στην ψηφοφορία λάβει μέρος τουλάχιστον το 40% όσων έχουν εγγραφεί στους εκλογικούς καταλόγους, ενώ για ψηφισμένο νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα απαιτείται η συμμετοχή τουλάχιστον του 50% των ψηφοφόρων.

Η ψηφοφορία διεξάγεται εντός τριάντα ημερών από τη δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο προκηρύσσεται το δημοψήφισμα, κατά εκλογικές περιφέρειες, όπως αυτές καθορίζονται κάθε φορά στις διατάξεις του νόμου για την εκλογή βουλευτών. Ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας ορίζεται η Κυριακή από τις 7.00 έως τις 19.00.

Το εκλογικό σώμα εκφράζει την προτίμηση του σε έντυπο ψηφοδέλτιο με τη χρήση των όρων ΝΑΙ και ΟΧΙ ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο καθορίζει η Ολομέλεια της Βουλής στην απόφαση της για τη διενέργεια δημοψηφίσματος.

Τα ψηφοδέλτια και οι φάκελοι αποστέλλονται στον οικείο Αντιπεριφερειάρχη της περιφερειακής ενότητας της έδρας κάθε νομού και για την Περιφέρεια Αττικής στον Περιφερειάρχη της το αργότερο πέντε ημέρες πριν από τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας και σε αριθμό μεγαλύτερο τουλάχιστον κατά 20% του αριθμού των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων σε κάθε εκλογικό τμήμα.

Πηγές: ΕΡΤ, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Απο Πέτρο Ντερέκη, Δικηγόρο Πατρών