Aπο την Εκάτη... στο τριλαμπές της μιάς θεότητας

Γράφει και επιμελείται ο 

Γιώργος Αθανασιάδης 

Δικηγόρος 

Σύδνεϋ - Αυστραλία

e-mail: athanasiadis.g@hotmail.com

Απο την Εκάτη... στο τριλαμπές της μιάς Θεότητος 

Ημέρες Χριστουγέννων έρχονται και ας γυρίσουμε λίγο στα χρόνια

τα παλιά και θάλεγα στα πολύ παλιά. Απλά μερικές χιλιάδες χρόνια πίσω. 

Οι χριστιανοί όλοι της γής, ετοιμάζονται για να υποδεχθούν τη γέννηση του χριστού, του υιού του Θεού τους και ενός εκ των τριών μελών, της τριαδικής, αδιαιρέτου και ομοουσίου Θεότητας την οποία λατρεύουν. Ομως, η ύπαρξη τριαδικών και τρισυποστάτων θεοτήτων δεν είναι κάτι καινούριο στην ιστορία των θρησκειών του κόσμου και μάλιστα η τρισυπόστατη τριαδική θεότητα των χριστιανών είναι μάλλον η νεώτερη και τελευταία τέτοια.  Από την ίδια την βίβλο και στην Γένεση, διαβάζουμε «Εν αρχή ήν ο Λόγος, και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν και Θεός ήν ο Λόγος...» Ηδη δηλαδή στη βάση των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών του κόσμου, που είναι ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός και το ίδιο το Ισλάμ, βλέπουμε την ύπαρξη δύο θεοτήτων, θα τολμούσε να πεί κανείς. Και τούτο διότι, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική σύνταξη και ερμηνεία των λέξεων, φαίνεται να υπάρχουν δύο θεότητες ο Λόγος και ο Θεός. Δύο υποστάσεις, της μίας ουσίας ίσως, ή δύο διαφορετικοί Θεοί καθόσον «ειμί πρός τινα = είμαι δίπλα σε κάποιον». Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο Λόγος ήταν δίπλα στο Θεό Ιεχωβά πατέρα μετέπειτα του Ιησού Χριστού και ήταν και αυτός (δεύτερος) Θεός, ή σε θεολογική, όπως μας έμαθαν και διαπλαστική μετάφραση και ερμηνεία, Θεός και Λόγος ένας και ο ίδιος. Τώρα λείπει η τρίτη υπόσταση όπου όπως λέγεται υπήρχε την αρχή και η λατρεία της θεϊκής συζύγου η λατρεία της οποίας κατά την παράδοση καταργήθηκε με διάταγμα του βασιλιά Σολομώντα. Σε κάθε περίπτωση και αν δεχθούμε, ότι είναι ο Λογος και ο Θεός ένας και ο ίδιος, πάλι εδώ έχουμε τουλάχιστον δύο υποστάσεις της Θεότητας. Απο την εμφάνιση του χριστιανισμού, έχουμε τρείς υποστάσεις «Πατέρα – Υιό και το Αγιο Πνεύμα» Τις άλλες υποστάσεις του Θεού των Ιουδαίων, κατήργησε ο Ιουδαϊσμός και το Ισλάμ 

Τι συνέβαινε όμως στη γή και κυρίως στον χώρο τον Ελλαδικό, πρίν την εμφάνιση του χριστιανισμού και των δοξασιών του; 

Στην αρχαία Ελλάδα, έχουμε τη λατρεία της ΕΚΑΤΗΣ η οποία ήταν κόρη Τιτάνων (του Πέρση και της Αστερίας), προϋπήρχε των Θεών του Ολύμπου και κυριαρχούσε σε Γη, Θάλασσα και Ουρανό. Και όταν ο Ζευς αναγνωρίσθηκε Θεός των Θεών και των θνητών την τίμησε διατηρώντας όλες τις θεϊκές της δυνάμεις, όπως ο Ησίοδος μας γνωρίζει στη Θεογονία του (στ. 411-412): «η (Αστερία) δ’ υποκυσαμένη Εκάτην τέκε, την περί πάντων Ζεύς Κρονίδης τίμησε». Η Εκάτη, στους ύστερους χρόνους της αρχαιότητας, εμφανίζεται σαν τρισυπόστατη εκφράζοντας ουσιαστικά τους τρεις κόσμους (Θεϊκό, Γήινο και Νεκρικό). Οι προς τιμήν της εορτές, τα Εκάτεια ετελούντο σε τρίστρατα, κατά προτίμηση εκτός των πόλεων ενώ, σε μία άλλη γιορτή κάθαρσης των οικιών, τα Οξυθύμια, επικαλούντο το όνομά της για την εκδίωξη των κακών πνευμάτων. Τα αγάλματα της θεάς έφεραν, συνήθως, τρία πρόσωπα ενώ, σε άλλες εκδοχές το πρόσωπο της γυναίκας συνόδευαν ένα πρόσωπο αλόγου και ένα λέοντα. 

Αργότερα, στους κλασσικούς χρόνους, η θεότητα της Εκάτης αρχίζει να παίρνει άλλη διάσταση. Και μάλιστα απο τον Ευρυπίδη , παίρνει την ιδιότητα της προστάτιδος Θεάς των μαγισσών. Πολλές φορές ταυτίζονται οι τρείς μεγάλες Θεές , δηλαδή η Εκάτη με την Σελήνη,  η Εκάτη στην Γή ως Αρτεμις και τέλος η Εκάτη στον κάτω κόσμο ως κόρη Περσεφόνη. Συνεπώς συνυπάρχουν στο πρόσωπο της Εκάτης και οι τρείς υποστάσεις όπως προανέφερα δηλαδή της Γής, του Ουρανού (Θεϊκό) και του Θανάτου (νεκρικό). 

Ο αριθμός 3 ήταν πάρα πολύ σημαντικός στους αρχαίους προκλασσικούς αρχαϊκούς και κλασσικούς χρόνους έτσι ώστε ο Αριστοτέλης χαρακτήριζε το 3 ως τον αριθμό του Παντός και οι Πυθαγόρειοι πίστευαν στο τριγωνικό (πρωταρχικό) σχήμα της γήινης επιφάνειας γι’ αυτό και οι Ναοί και οι Πόλεις κτίζονταν στις γωνίες ισοσκελών τριγώνων όπως, π.χ. η Ακρόπολη των Αθηνών, ο ναός της Αφαίας στην Αίγινα και ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο. Το Ορφικό Τρίπτυχο συντίθετο από τις έννοιες της Ύπαρξης, της Ζωής και της Διάνοιας ενώ στην Αλχημεία τα αιθερικά στοιχεία ήσαν τρία, το αλάτι, ο υδράργυρος και το θείο. 

  Λήμμα απο σχετική δημοσίευση απο τον Αντώνη Καμμά, γιατρό, αντιπροέδροΤΕΙ Αθήνας στο sfrang.blogspot.com 

Το τρίμορφο και τρισυπόστατο της Εκάτης αποτελεί, ίσως, την πιο παλιά και αρχέγονη προσέγγιση του ανθρώπινου υπαρξιακού προβλήματος μέσα από τη συσχέτισή του με το Θείο και τον Θάνατο. Δεν είναι, εξάλλου τυχαία, η -με διάφορες μορφές- υιοθέτηση τριαδικών θεϊκών σχημάτων σε πολλές μεταγενέστερες θρησκείες, όπως τους αρχαίους Κέλτες, τους Βουδιστές, τους προ-Ισλάμ Άραβες, τους Ινδουιστές κ.ά. 

Τρείς ήταν όμως και οι Μοίρες : η Κλωθώ, η Λάχεσις και η Ατροπός . Τρεις  ήσαν και οι μυθικές Γοργόνες, η Σθενώ (Δύναμη), η Ευρυάλη (Θάλασσα) και η Μέδουσα (Σοφία), αλλά και οι φοβερές Ερινύες: η Τισεφόνη, η Αλυκτώ και η Μέγαιρα, που γεννήθηκαν από το αίμα του Ουρανού όταν αυτός ακρωτηριάσθηκε από τον Κρόνο.  Αλλες τρισυπόστατες θεότητες επίσης συναντούμε σε άλλες αρχαίες ανατολικές θρησκείες. 

Η λατρεία της Εκάτης συνεχίστηκε και στα μεταγενέστερα Ρωμαϊκά χρόνια, όπου και εκεί τη συναντούμε με μία άλλη διάσταση εκείνη της προστάτιδας των μαγισσών, ενώ παραμένει επίσης και ως τριαδική, τρισυπόσταστη Θεότητα.

Ο νεογεννημένος Θεός, απο άνθρωπο, κοινή θνητή τη Μαρία, η οποία όμως δεν χάνει και διατηρεί την ανθρώπινη υπόσταση της και δεν θεοποιείτα, στα πλαίσια της χριστιανικής θρησκείας.  Η εβραϊκή παράδοση, δεν θέλει την γυναίκα να κατέχει σπουδαίο ρόλο στα δρώμενα της θρησκείας και μάλιστα την θέλει περισσότερο ως μητέρα στο ρόλο της στην αναπαραγωγή και επομένως δεν θεοποιείται το θηλυκό στοιχείο, Στην αρχαία Ελληνική θρησκεία το θηλυκό στοιχείο έχει εξέχουσα θέση και ισοδύναμη στη Θεϊκή διανομή με το αρσενικό στοιχείο, μέχρι την κατάκτηση και επικράτηση των Ολυμπίων Θεών όπου κυρίαρχο για την κοσμική αρμονία στοιχείο είναι το αρσενικό με εκφραστή του τον Δία,

Απο  την Εκάτη λοιπόν,,, στο τριλαμπές της μιάς Θεότητας...

Σημείωση: Ορισμένα στοιχεία ιστορικά έχουν ληφθεί απο το διαδίκτυο, πέραν του κεντρικού  πυρήνα σκέψης του σχόλιου.